Hinweise:

  • Gleiche Farben in den Tabellen bedeuten gleiche bzw. verwandte Formen.
  • fette Buchstaben, die durchgestrichen sind, stehen im Wortstamm, fallen aber wegen der neuen Endung weg.
  • Einfachste Lernstrategie: a-Konjugation/Indikativ/Präsens/Aktiv ---> Passiv ---> Imperfekt ---> Futur ---> Konjunktiv ---> übrige Konjugationen
    • oder kurz: von links oben nach rechts unten

Präsensstamm

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation konsonantische Konjugation
Indikativ Konjunktiv Indikativ Konjunktiv Indikativ Konjunktiv Indikativ Konjunktiv
aktiv passiv aktiv passiv aktiv passiv aktiv passiv aktiv passiv aktiv passiv aktiv passiv aktiv passiv
Präsens Inf. re ri re ri re ri ere eri/i
" Sg. 1.P ao aor aem aer o or am ar o or am ar o or am ar
" Sg. 2.P s ris aes aeris s ris as aris s ris as aris is eris as aris
" Sg. 3.P t tur aet aetur t tur at atur t tur at atur it itur at atur
" Pl. 1.P mus mur aemus aemur mus mur amus amur mus mur amus amur imus imur amus amur
" Pl. 2.P tis mini aetis aemini tis mini atis amini tis mini atis amini itis imini atis amini
" Pl. 3.P nt ntur aent aentur nt ntur ant antur unt untur ant antur unt untur ant antur
Imperfekt Sg. 1.P bam bar rem rer bam bar rem rer ebam ebar rem rer ebam ebar erem erer
" Sg. 2.P bas baris res reris bas baris res reris ebas ebaris res reris ebas ebaris eres ereris
" Sg. 3.P bat batur ret retur bat batur ret retur ebat ebatur ret retur ebat ebatur eret eretur
" Pl. 1.P bamus bamur remus remur bamus bamur remus remur ebamus ebamur remus remur ebamus ebamur eremus eremur
" Pl. 2.P batis bamini retis remini batis bamini retis remini ebatis ebamini retis remini ebatis ebamini eretis eremini
" Pl. 3.P bant bantur rent rentur bant bantur rent rentur ebant ebantur rent rentur ebant ebantur erent erentur
Futur 1 Sg. 1.P bo bor bo bor am ar am ar
" Sg. 2.P bis beris bis beris es eris es eris
" Sg. 3.P bit bitur bit bitur et etur et etur
" Pl. 1.P bimus bimur bimus bimur emus emur emus emur
" Pl. 2.P bitis bimini bitis bimini etis emini etis emini
" Pl. 3.P bunt buntur bunt buntur ent entur ent entur
" Inf. in allen Fällen "urus" als Endung und bei der aktiven Infintivform "esse", bei der passiv"iri" als eigenständiges Wort anhängen; im Konjunktiv gibt es keinen Infinitiv

WICHTIG: Bei der a-Konjugation fällt im Konjunkiv (und in der 1.P.Sg.Ind.) das endende "a" vom Präsensstamm weg!

Perfektstamm

-
Aktiv Passiv
Indikativ Konjunktiv
Indikativ Konjunktiv
Infinitiv
isse -
esse -
Perfekt
i erim
isti eris
it erit
imus erimus
istis eritis
erunt erint
sum sim
es sis
est sit
sumus simus
estis sitis
sunt sint
Plus-
quam-
perfekt
eram issem
eras isses
erat isset
eramus issemus
eratis issetis
erant issent
eram essem
eras esses
erat esset
eramus essemus
eratis essetis
erant essent
Futur 2
ero -
eris -
erit -
erimus -
eritis -
erint -
ero -
eris -
erit -
erimus -
eritis -
erint -

Die Endungen im Einzelnen

Präsensstamm

Grundendungen
1.P.Sg. -o(-)
2.P.Sg. -s
3.P.Sg. -t
1.P.Pl. -mus
2.P.Pl. -tis
3.P.Pl. -nt
Die Endungen -o, -s, -t, -mus, -tis, -nt sind die Grundendungen im Präsensstamm. Sie tauchen in allen Formen des Präsensstamms auf; es gibt jedoch drei Ausnahmen:
1. Die Endung -o wird manchmal ganz weggelassen oder durch ein -m ersetzt, genauer gesagt im Imperfekt und im Futur der i- und kons.-Konjugation.
2. Die Endung -tis wird im Passiv durch -mini ersetzt.
3. Die Endung -mus wird im Passiv in ein -mur abgewandelt. Merksatz: Nach o-st muss diese(tise) Ente. Es klingt am Anfang ein bisschen eigenartig, aber es lässt sich so besser merken.
Temporalendungen
a- und e-Konjugation i- und kons.-Konjugation
Imperfekt Indikativ -ba- - -
Konjunktiv -re- - -
Futur 1.P.Sg. -b- 1.P. -a-
2.P.Sg.Pa. -be- 2.P.Sg.-3.P.Sg. -e-
2.P.Sg.-2.P.Pl. -bi- - -
3.P.Pl. -bu- - -
Die Temporalendungen werden zwischen den Wortstamm und die Grund- bzw. Passivendungen geschoben. In der a- und e-Konjugation deuten die Endungen -b, -bi, -bu und die Ausnahme -be in der 2.Person Singular Passiv auf die Zukunft hin; dasselbe erreichen die Endungen -a und -e in der i- und der kons. Konjugation. In der Vergangenheit erfüllen -ba und -re diese Aufgabe. In der kons. Konjugation gibt es eine leichte Abweichung von den regulären Endungen. Dort lautet die entsprechende Konjunktivendung -ere. In der Praxis aber ist der Konjunktiv Imperfekt sehr leicht zu lernen, denn:

Die Grundendungen werden einfach an den Infinitiv angehängt.

In der Gegenwart fehlen solche Endung, d.h. falls keine solchen Endungen in einem Prädikat auftauchen steht der (Neben-)Satz auch in der Gegenwart.

Passivendungen
1.P.Sg. -r
2.P.Sg. -ris
3.P.Sg. -tur
1.P.Pl. -mur
2.P.Pl. -mini
3.P.Pl. -ntur
Das Passiv ist das Gegenstück zum Aktiv. Hier werden die Grundendungen -o in -r und -tis in -mini verwandelt und -s zu -ris, -t zu -tur, -mus zu -mur und -nt zu -ntur abgeändert.

Falls keine Passivendungen im Prädikat stehen, ist der (Neben-)Satz aktivisch gebraucht.

Modalendungen
Präsens -a-
Imperfekt -re- = Inf-
Die Modalendungen geben den Konjunktiv zu erkennen.

Im Präsens lautet die Endung -a, als Ausnahme in der a-Konjugation -e (da das "a" der letzte Buchstabe des Wortstamms ist und durch die Modalendung -a der Indikativ beim Sprechen sich nicht vom Konjunktiv unterschieden hätte und es bürgerte sich im Lateinischen ein -e als Modalendung in der a-Konjugation ein.) Im Imperfekt lautet die Endung -re (sh.Temporalendungen). Im Futur gibt es keinen Konjunktiv also auch keine Modalendungen. Dieser wird jedoch im Deutschen oft anders übersetzt als im Lateinischen. Falls keine Modalendungen im Prädikat vorkommen, steht der Satz im Indikativ.

Die Zusammensetzung der Wörter

Ein ganzes lateinisches Verb besteht aus einem Wortstamm und der Endung oder den Endungen. Der Wortstamm bleibt i.d.R. in allen Zeiten gleich, die Endung verändert sich von Form zu Form. Nach Zusammensetzen von Wortstamm und Endung entstehen die Wörter. Beispiel:

Wortstamm Endung entstehendes Wort deutsche Bedeutung (Konjugation)
ama- -re amare zu lieben (a)

Bei den Perfektformen, genauer gesagt im Perfekt(2.Vergangenheit), Plusquamperfekt(3.Vergangenheit) und im Futur2(Vergangenheitszukunft), werden immer mehrere Endungen an den Wortstamm gehängt. Beispiel:

Wortstamm 1.Endung/Bindeglied 2.Endung entstehendes Wort deutsche Bedeutung (Konjugation)
audi- -v- -eras audiveras du hattest gehört (i)
ama- -v- -i amavi ich habe geliebt (a)

Die 1.Endung, das Bindeglied -v-, gibt die Stammformart an und werden demnach auch nach dem Bindeglied genannt, beispielsweise v-Perfekt. Andere gängige Formen sind das u-Perfekt und das s-Perfekt; es gibt noch zwei weitere. Welches Bindeglied zu welchem Wortstamm gehört ist von Wort zu Wort unterschiedlich, obwohl viele Verben mit v-Perfekt der a- und i-Konjugation angehören, wogegen die e-Konjugation die meisten der u- und s-Perfektformen enthält. In der i-Konjugation sind mehr oder weniger alle Konjugationen gerecht vertreten, auch das etwas kompliziertere Dehnungs- und das Reduplikations-Perfekt. Also muss man diese Formen beim Vokabellernen gleich mitlernen. Die Formen werden auch "Stammformen" genannt. Sie bestehen aus vier Verbformen, und zwar aus:

1. Infintiv-Form: - mone-re -
2. - 1.P.Sg.Ind.Prä.Ak.-Form: mone-o (1.Person Singular Indikativ Präsens Aktiv)
3. 1.P.Sg.Ind.Per.Ak.-Form: mon--u-i (1.Person Singular Indikativ Perfekt Aktiv)
4. PPP: mon--i-t-us (Partizip Perfekt Passiv)


Obwohl man vielleicht die noch unbekannten Begriffe nicht versteht, fällt auf, dass bei der 3. und der 4. Stammform das "e" weggefallen ist, das doch zu dem unveränderlichen Wortstamm gehört. Der Grund dafür ist, dass bestimmte Vokale(Selbstlaute) in bestimmten Fällen nicht auf andere folgen dürfen; dasselbe ist auch in der a-Konjugation der Fall, genauer gesagt bei der 1.P.Sg.Ind. und dem Konjunktiv Präsens.